Cách phục hồi bình ắc quy nước chi tiết từng bước

Bình ắc quy nước khi có một số dấu hiệu hư hỏng vẫn có thể phục hồi được và vận hành bình thường. Nếu bạn biết cách phục hồi bình ắc quy nước thì sẽ tiết kiệm không ít chi phí mua ắc quy mới. Trong bài viết này, ắc quy Gia Phát sẽ hướng dẫn bạn thực hiện phục hồi ắc quy chi tiết nhất, đảm bảo thành công 100%

1. Tìm hiểu về bình ắc quy nước

1.1 Ắc quy nước là gì?

Ắc quy nước, hay còn gọi là ắc quy axit-chì dạng hở, là loại ắc quy sử dụng dung dịch axit sunfuric (H2SO4) loãng làm chất điện phân. Cấu tạo của chúng thường là một khối hình chữ nhật, bên trong được chia thành nhiều ngăn riêng biệt. Mỗi ngăn chứa các bản cực dương và âm, và phía trên mỗi ngăn có nắp vặn. Thiết kế này cho phép người dùng dễ dàng kiểm tra mức dung dịch và châm thêm nước cất khi cần thiết trong quá trình sử dụng và bảo dưỡng.

1.2 Nguyên lý hoạt động của bình ắc quy nước

Bình ắc quy nước hoạt động dựa trên nguyên lý chuyển hóa qua lại giữa năng lượng điện và năng lượng hóa học thông qua các phản ứng hóa học giữa các bản cực và dung dịch điện phân bên trong.

Khi phóng điện:

Quá trình này xảy ra khi ắc quy cung cấp điện cho các thiết bị. Axit sunfuric (H2SO4) trong dung dịch điện phân phản ứng với chì (Pb) ở bản cực âm và chì dioxide (PbO2) ở bản cực dương, tạo thành chì sunfat (PbSO4) và nước (H2O). Phản ứng hóa học này giải phóng các electron, tạo ra dòng điện một chiều từ cực âm sang cực dương. Khi quá trình phóng điện diễn ra, nồng độ axit sunfuric giảm dần, làm giảm hiệu điện thế của ắc quy.

Khi nạp điện:

Dòng điện một chiều từ bộ sạc được đưa vào ắc quy, làm đảo ngược các phản ứng hóa học. Chì sunfat (PbSO4) được chuyển hóa trở lại thành chì (Pb) ở cực âm và chì dioxide (PbO2) ở cực dương. Đồng thời, nước (H2O) được phân tách thành axit sunfuric (H2SO4), làm tăng nồng độ axit trong dung dịch điện phân và khôi phục hiệu điện thế của ắc quy.

1.3 Ưu nhược điểm của bình ắc quy nước

Ưu điểm:

• Giá thành phải chăng: So với các loại ắc quy khác như ắc quy khô (MF) hay ắc quy AGM, ắc quy nước có giá thành thấp hơn đáng kể.
• Dòng khởi động lớn: Có khả năng cung cấp dòng khởi động mạnh, giúp khởi động động cơ dễ dàng, đặc biệt trong điều kiện thời tiết lạnh.
• Tuổi thọ ổn định: Nếu được bảo dưỡng đúng cách, ắc quy nước có thể sử dụng được từ 2-3 năm hoặc lâu hơn.
• Dễ sửa chữa và thay thế: Cấu tạo đơn giản giúp việc sửa chữa và thay thế các bộ phận bị hỏng trở nên dễ dàng hơn.

Nhược điểm:

• Cần bảo dưỡng thường xuyên: Ắc quy nước đòi hỏi kiểm tra và bổ sung nước cất định kỳ (khoảng 3-6 tháng/lần).
• Nguy cơ rò rỉ axit: Dung dịch điện phân có tính ăn mòn cao, có thể rò rỉ ra ngoài và gây nguy hiểm.
• Khả năng tự phóng điện cao: Ắc quy nước dễ mất điện khi không được sử dụng trong thời gian dài.
• Phát sinh khí độc hại: Trong quá trình sạc, ắc quy nước có thể tạo ra khí hydro và oxy, có nguy cơ gây cháy nổ nếu không được thông gió tốt.

2. Những dấu hiệu nhận biết bình ắc quy nước cần phục hồi

Không phải lúc nào bình ắc quy để lâu không dùng hoặc đang sử dụng có vấn đề cũng cần phải thay mới. Nhận biết đúng các dấu hiệu sẽ giúp bạn quyết định có nên phục hồi để tiết kiệm chi phí hay không.

2.1 Các dấu hiệu cho thấy bình ắc quy nước có thể phục hồi được

• Ắc quy yếu dần: Động cơ khởi động yếu, kêu ì ạch, đặc biệt vào buổi sáng hoặc khi trời lạnh. Đèn xe, đèn táp lô tối hơn bình thường. Còi xe kêu nhỏ, không vang. Các thiết bị điện tử trên xe hoạt động chập chờn.
• Không giữ được điện: Xe vừa tắt máy vài tiếng hoặc để qua đêm đã không thể khởi động lại, cho thấy ắc quy không còn khả năng tích trữ năng lượng tốt.
• Điện áp thấp: Khi đo lúc không tải, nếu điện áp ắc quy dưới 12.4V, đây là dấu hiệu ắc quy đã yếu.
• Tỷ trọng dung dịch điện phân thấp: Sử dụng tỷ trọng kế đo dung dịch điện phân, nếu chỉ số dưới 1.200 g/cm³ (ở nhiệt độ phòng) cho thấy ắc quy cần được can thiệp.

2.2 Các dấu hiệu không nên phục hồi bình ắc quy nước

• Vỏ bình bị phồng, biến dạng: Hiện tượng này thường do sunfat hóa nặng, các tinh thể chì sunfat tích tụ làm cong vênh các bản cực và đẩy vỏ bình phồng lên, có thể gây nứt vỡ.
• Ắc quy bị rò rỉ, nứt vỡ: Vỏ bình có vết nứt, dung dịch axit chảy ra ngoài do va đập, lão hóa hoặc ăn mòn.
• Bản cực bị ăn mòn, đứt gãy nghiêm trọng: Các lá cực bên trong bị mủn, gãy, không còn khả năng dẫn điện tốt.
• Ắc quy đã quá cũ: Thông thường, ắc quy sử dụng trên 4-5 năm, dù có phục hồi cũng khó đạt hiệu suất như mong đợi và tuổi thọ không kéo dài được bao lâu.

2.3 Vì sao phải phục hồi bình ắc quy nước?

• Tiết kiệm chi phí: Chi phí phục hồi thường chỉ bằng một phần nhỏ so với việc mua một bình ắc quy mới hoàn toàn.
• Kéo dài tuổi thọ sử dụng: Một bình ắc quy được phục hồi đúng cách có thể tiếp tục hoạt động ổn định thêm một khoảng thời gian đáng kể, từ vài tháng đến một năm, tùy thuộc vào tình trạng ban đầu. Đặc biệt với bình ắc quy để lâu không dùng bị sunfat hóa nhẹ, phục hồi có thể rất hiệu quả.
• Giảm thiểu rác thải điện tử: Thay vì thải bỏ ắc quy cũ, việc phục hồi giúp giảm lượng chất thải nguy hại ra môi trường.
• Tận dụng tối đa giá trị sản phẩm: Giúp bạn khai thác hết vòng đời hữu ích của ắc quy trước khi phải thay thế.
• Đảm bảo hiệu suất hoạt động cho xe: Khôi phục khả năng tích điện và phóng điện giúp xe khởi động tốt, hệ thống điện hoạt động ổn định.

3.3 Hướng dẫn cách phục hồi bình ắc quy nước

3.1 Dụng cụ chuẩn bị

• Vôn kế có tổng trở khoảng 100 Ohm/V.
• Máy nạp và máy nạp tổ hợp ACCU.
• Máy đo tỉ trọng dung dịch axit.
• Hóa chất phục hồi như dung dịch phjnhoaf, Power Battery Plus, Power Battery, Sulfuric axit, nước cất…
• Máy đo dung lượng bình ắc quy.
• Một số thiết bị cắt, ráp, nâng hạ, thiết bị phụ trợ cho pha chế và lưu trữ hóa chất.

3.2 Các bước tiến hành

Bước 1: Kiểm tra hiện trạng ắc quy

Kiểm tra và đánh giá hiện trạng ắc quy giúp cho việc chọn hóa chất phục hồi phù hợp cho ắc quy. Để có cái nhìn tổng thể, bạn cần xem xét hiện trạng của bình ắc quy nước để tìm nguyên nhân gây hư hỏng

Bạn cần xem xét tổng thể bình ắc quy nước là gì, như thế nào để tìm nguyên nhân gây hư hỏng như:

• Kiểm tra bình ắc quy có bị biến dạng, sưng phồng hay không?
• Xem xét các bản cực ắc quy có bị hao mòn, han rỉ, có kết tủa bám vào hay không?
• Đánh giá hai cực tiếp xúc của bình có bị ăn mòn, sunfat hóa không?
• Xác định dung dịch điện phân còn bao nhiêu, có xuất hiện kết tủa không, tỉ trọng đo được là bao nhiêu?
• Sử dụng đo điện áp và nội trở bình ắc quy có khả năng dẫn điện của bình ắc quy

Có thể nói, đây là bước đầu tiên và cơ bản nhất trong cả cách phục hồi ắc quy bị chai hay cách phục hồi ắc quy khô.

Bước 2: Thực hiện rút cạn dung dịch bên trong bình ắc quy
Đối với bình ắc quy nước, trên bề mặt bình thông thường sẽ có 6 nút vặn. Lúc này, bạn tiến hành vặn các nút trên và đổ dung dịch còn lại trong bình vào xô hoặc chậu mà bạn đã chuẩn bị.

Lưu ý: Khi đổ dung dịch ra bên ngoài bạn phải hết sức cẩn thận, tránh để dung dịch văng vào người, vì nó có thể gây nguy hiểm và gây bỏng.

Bước 3: Hòa trộn dung dịch để làm sạch bình
Sau khi đã xả hết toàn bộ dung dịch, bạn cần pha dung dịch làm sạch bình bằng các hóa chất phục hồi. Nếu sử dụng baking soda và nước cất để làm sạch bình, thì bạn trộn với tỷ lệ như sau:
Trộn baking soda và nước cất theo tỷ lệ 1:1 hoặc tỷ lệ 2:1 với nhau sẽ cho ra hỗn hợp làm sạch bình ắc quy.

Lưu ý: Bạn nên làm sạch bình bằng hóa chất phục hồi thay vì nước máy. Bởi vì nước máy thường chứa một số khoáng chất vi lượng không thích hợp để làm sạch.

Bước 4: Sử dụng dung dịch đã pha để làm sạch pin ắc quy
Khi thực hiện đến bước này, bạn cần sử dụng phễu hoặc bất kỳ dụng cụ đặc biệt nào để đổ dung dịch đã pha trước đó vào từng ô. Sau khi đã đổ dung dịch vào các ô, bạn thực hiện đậy nắp các nút bình lại, sau đó lắc đều trong vòng khoảng 1 phút. Tiếp theo bạn mở nắp ắc quy và đổ dung dịch làm sạch bình ra bên ngoài.
Lưu ý: Khi đổ dung dịch ra bên ngoài bạn nên cẩn thận, tránh để dung dịch dính vào người.
Bước 5: Pha chế dung dịch phục hồi
Sau khi làm sạch các ô pin, bạn có thể pha chế dung dịch phục hồi bằng cách dưới đây:
Hòa tan 120g muối Epsom trong 1 lít nước cất để tạo ra dung dịch.
Hoặc đun nóng nước để hòa tan muối Epsom nhanh hơn.
Khi đổ dung dịch vào từng ô, bạn cần đảm bảo dung dịch đã trộn đều cho đến khi dung dịch không còn ở thể rắn. Sau đó cẩn thận đổ dung dịch vào từng ô để dung dịch nằm giữa vạch min và max thì đậy nút lại cho chắc chắn.
Bước 6: Sạc bình ắc quy
Pin mới được phục hồi nên đặt ở nơi thông thoáng sau đó tiến hành sạc bình ắc quy. Bình nên được sạc qua đêm với dòng điện bằng 1/10 dung lượng pin.
Ví dụ: Dung lượng ắc quy là 50Ah thì sạc với dòng điện 5A.
Bước 7: Kiểm tra tình trạng bình ắc quy sau khi sạc
Sau một khoảng thời gian sạc, bạn hãy kiểm tra tình trạng của pin bằng đồng hồ vạn năng hoặc vôn kế.

• Nếu đo được khoảng 12,42V thì bình có thể sử dụng được ngay.
• Nếu giá trị thấp hơn, bạn cần sạc thêm 12 giờ nữa để chắc chắn bình ắc quy đã nạp đầy năng lượng.

4. Các lưu ý trong quá trình phục hồi bình ắc quy nước 

Quá trình phục hồi ắc quy nước, đặc biệt là khi tự thực hiện, cần tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp an toàn để tránh những rủi ro không đáng có. Dưới đây là những điều bạn cần ghi nhớ:

• Luôn đeo găng tay cao su chống axit, kính bảo hộ mắt và khẩu trang khi thao tác với ắc quy, đặc biệt là khi tiếp xúc với dung dịch axit.
• Thực hiện việc phục hồi ở nơi rộng rãi, thoáng khí để tránh hít phải hơi axit hoặc khí hydro sinh ra trong quá trình sạc, có thể gây ngộ độc hoặc cháy nổ.
• Tránh tuyệt đối việc để dung dịch axit sunfuric tiếp xúc trực tiếp với da, mắt hoặc quần áo. Nếu không may bị dính phải, cần rửa ngay với nhiều nước sạch và đến cơ sở y tế gần nhất nếu cần.
• Không hút thuốc, sử dụng bật lửa hoặc các dụng cụ có khả năng phát sinh tia lửa gần khu vực đang phục hồi ắc quy, vì khí hydro thoát ra rất dễ bắt lửa và gây nổ.
• Trước khi tiến hành bất kỳ thao tác nào, hãy đảm bảo ắc quy đã được tháo rời khỏi hệ thống điện của xe để tránh nguy cơ chập điện.

5. Các câu hỏi liên quan đến cách phục hồi bình ắc quy nước?

5.1 Tại sao bình ắc quy sử dụng thời gian dài cần phục hồi?

Sau một khoảng thời gian sử dụng dài, ắc quy nước thường trở nên yếu hoặc thậm chí mất điện hoàn toàn. Nguyên nhân chính là do sự chạm dây, bụi bẩn tích tụ, gây ảnh hưởng đến việc tạo điện của các bản cực, làm giảm hiệu suất hoạt động của ắc quy.

5.2 Phục hồi ắc quy nước nhiều lần có sao không?

Việc phục hồi ắc quy nước nhiều lần phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:

• Tình trạng ban đầu của ắc quy: Nếu ắc quy còn tương đối mới và chỉ bị suy giảm nhẹ, việc phục hồi có thể mang lại hiệu quả tốt. Tuy nhiên, nếu ắc quy đã quá cũ, các bản cực bị lão hóa nặng, việc phục hồi nhiều lần có thể không còn ý nghĩa và chỉ là giải pháp tạm thời.
• Phương pháp phục hồi: Các phương pháp đơn giản như châm nước cất, sạc khử sunfat nhẹ có thể thực hiện định kỳ. Tuy nhiên, việc sử dụng hóa chất mạnh hoặc can thiệp sâu cần cân nhắc kỹ lưỡng.
• Tần suất phục hồi: Nếu ắc quy nhanh chóng yếu trở lại sau mỗi lần phục hồi, đó là dấu hiệu cho thấy nó đã đến cuối tuổi thọ và nên được thay thế.

5.3 Những rủi ro khi tự phục hồi ắc quy nước tại nhà?

Việc tự phục hồi ắc quy nước tại nhà tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không thực hiện đúng cách:

• Nguy cơ tiếp xúc với axit sunfuric: Dung dịch điện phân trong ắc quy là axit sunfuric có tính ăn mòn cao. Tiếp xúc với axit có thể gây bỏng da, tổn thương mắt và kích ứng đường hô hấp.
• Nguy cơ cháy nổ: Trong quá trình sạc, ắc quy sinh ra khí hydro và oxy – hỗn hợp dễ cháy nổ khi gặp tia lửa điện hoặc nguồn nhiệt.
• Nguy cơ đoản mạch: Kết nối sai cực khi sạc có thể gây đoản mạch, làm hỏng ắc quy, bộ sạc và thậm chí các hệ thống điện khác trên xe.
• Nguy cơ làm hỏng ắc quy: Sử dụng sai phương pháp hoặc dung dịch phục hồi không phù hợp có thể làm giảm tuổi thọ ắc quy hoặc khiến ắc quy bị hỏng hoàn toàn.
• Hiệu quả không đảm bảo: Nếu không chẩn đoán đúng nguyên nhân hư hỏng, việc tự phục hồi có thể không mang lại kết quả như mong đợi, lãng phí thời gian và công sức. Đặc biệt với bình ắc quy để lâu không dùng đã bị sunfat hóa nặng, việc phục hồi tại nhà thường khó khăn.

Đến đây, bạn đã nắm được cách phục hồi bình ắc quy nước rồi phải không? Để phục hồi hay bảo dưỡng ắc quy được tốt nhất, tránh làm sự cố lỗi nghiêm trọng hơn, bạn nên mang ắc quy đến những trung tâm bảo dưỡng uy tín như Ắc Quy Gia Phát. Chúng tôi sẽ giúp bạn phục hồi ắc quy một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất. Nhanh tay liên hệ quay hotline 0921.552.266 để được tư vấn chi tiết.

=> Xem thêm:

• Cách khắc phục bình ắc quy để lâu không dùng
• Hướng dẫn thay ắc quy ô tô tại nhà đơn giản và an toàn nhất
• Ắc quy ô tô dùng được bao lâu? Cách nâng cao tuổi thọ ắc quy ô tô
• Hướng dẫn 4 cách kiểm tra ắc quy xe ô tô chính xác nhất
• Nguyên nhân bình ắc quy hết điện, nhanh hỏng và cách khắc phục