Cách sạc bình ắc quy khô, nước 12V, 6V đúng cách, an toàn

Sạc bình ắc quy an toàn có thể hiểu đơn giản là quá trình nạp điện cho bình một cách cẩn trọng, tuân thủ đúng các quy tắc và thông số kỹ thuật để vừa đảm bảo hiệu quả sạc, kéo dài tuổi thọ của ắc quy, vừa phòng tránh tối đa các nguy cơ cháy nổ hay hư hỏng không đáng có. Vậy, những yếu tố nào tạo nên cách sạc bình ắc quy khô nước 12V, 6V đúng cách? Các bước cơ bản để sạc bình ắc quy, cũng như Loại bộ sạc phù hợp, thời gian sạch như thế nào? Vậy, đâu là phương pháp sạc tối ưu và những thông tin cần thiết nào bạn không thể bỏ qua? Ắc quy Gia Phát sẽ đề cập chi tiết trong bài viết này để có được câu trả lời đầy đủ và tự tin thực hiện nhé!

1. Những điều cần biết khi chọn dòng sạc bình ắc quy

Theo lời khuyên của những chuyên gia và tiêu chuẩn IEEE, dòng sạc bình ắc quy nên được chọn như sau:

• Đối với bình ắc quy hở và kín Axit-chì: I (sạc) = 0.1C10(A). Chẳng hạn, cách sạc bình ắc quy có dung lượng 100Ah thì nên chọn dòng sạc 0.1*100 = 10A.
• Đối với bình ắc quy Ni-Cd kiềm: I (sạc) = 0.2C5(A). Chẳng hạn, bình ắc quy có dung lượng 100Ah thì dòng sạc nên chọn 0.2*100=20A.

Tuy nhiên, những cách tính trên chỉ mang tính chất tham khảo. Thực tế, chủ xe có thể lựa chọn dòng sạc lớn hơn hoặc nhỏ hơn. Lưu ý dòng sạc nhỏ hơn sẽ kéo dài thời gian sạc bình. Nhưng dòng sạc lớn hơn sẽ tăng nhanh nhiệt độ, nguy cơ cao dẫn đến bị phồng rộp.

=> Xem thêm: Nguyên lý hoạt động & Cấu tạo bình ắc quy

2. Cách sạc bình ắc quy đơn giản, hiệu quả

2.1 Cách sạc bình ắc quy tự động

• Bước 1: Sử dụng núm điều chỉnh dòng sạc về vạch “Min”.
• Bước 2: Chỉnh công tắc điện áp của bình đến vị trí điện áp định mức cần sạc.
• Bước 3: Kiểm tra điện cực của máy sạc và điện cực của bình đã cùng cực tính chưa. Cụ thể hơn, cực âm của bộ sạc phải nối với cực âm của ắc quy, cực dương của ắc quy phải cùng cực dương của bộ sạc. Cách kiểm tra nhanh nhất là dùng mắt thường nhìn các ký hiệu trên bộ sạc và thân bình. Trường hợp các ký hiệu bị mất hoặc mờ nhòe, sử dụng thiết bị đo VOM để xác định cực. Tuyệt đối không được nối cực khi chưa kiểm tra chính xác, có thể dẫn đến nguy hiểm.
• Bước 4: Mở công tắc nguồn bộ sạc.
• Bước 5: Dùng núm điều chỉnh dòng sạc cho đến khi Ampe kế hiển thị 0.2C5 (A) đối với ắc quy Ni-Cd kiềm, và 0.1C10 (A) đối với ắc quy axit chì.
• Bước 6: Khi dòng sạc đầy, bộ sạc sẽ tự động ngắt. Thời gian sạc bình acquy 12V và các loại khác tầm từ 8-12 tiếng.

2.2 Cách sạc bình ắc quy không có chế độ tự động

• Bước 1: Dùng núm điều chỉnh dòng sạc về vị trí “Min”.
• Bước 2: Tương tự như bước 3 của cách sạc bình ắc quy tự động. Chủ xe cần kiểm tra và chắc chắn bộ sạc và bình ắc quy được nối cùng cực. Dùng thiết bị đo VOM để xác định chính xác cực của từng thiết bị nếu không thể nhìn thấy bằng mắt thường.
• Bước 3: Mở nguồn cầu dao và công tắc nguồn.
• Bước 4: Xác định điện áp thả nổi và điện áp tăng cường của bình ắc quy.
• Bước 5: Tiến hành theo hai giai đoạn như sau:

Giai đoạn 1:

Đối với ắc quy axit chì, chỉnh dòng sạc về 0.1C10 A, và 0.2C5 đối với ắc quy Ni-Cd kiềm. Trong quá trình điều chỉnh, chỉ nên tăng nhẹ điện áp. Nếu tăng nhanh đột ngột sẽ dẫn đến hiện tượng quá dòng, dễ gây hư hỏng bình.

Giữ mức điện áp 10A trong toàn bộ quá trình sạc, đến khi điện áp ở Vôn kế bộ sạc ngang bằng với điện áp tăng cường thì kết thúc giai đoạn này, bước sang giai đoạn 2.

Giai đoạn 2:

Ngắt kết nối bình ắc quy và bộ sạc.

Điều chỉnh dòng sạc sao cho điện áp ở Vôn kế ngang bằng với điện áp thả nổi.

Theo dõi và giữ nguyên dòng sạc không đổi.

Kiểm tra cực tính hai thiết bị và kết nối với nhau.

Lúc này, trên Ampe kế sẽ hiển thị điện áp khác 0A và điện áp trên Vôn kế bị giảm.

Tiếp tục sạc cho đến khi ngang bằng mức điện áp thả nổi và dòng sạc trên Ampe kế sẽ từ từ chuyển về 0A.

Giai đoạn này sẽ kết thúc sau khoảng từ 1-4 tiếng.

2.3 Cách sạc ắc quy theo từng loại riêng biệt

Trường hợp chủ xe thiết lập chế độ nạp và nạp nối cần lưu ý chọn thông số nạp và nạp nối phù hợp. Mỗi loại ắc quy sẽ tối ưu với mỗi thông số khác nhau. Phần lớn các loại ắc quy hiện nay như ắc quy chì axit, ắc quy Ni-Cd kiềm đều có thông số nạp nối là 13.8V.

Trường hợp thông số không phù hợp, không cho phép kích điện nạp nối ắc quy trong thời gian dài, chủ xe có thể lắp đặt thêm aptomat để ngắt dòng sạc ắc quy ra khỏi kích điện.

Riêng về các ắc quy hở, người dùng cần mở nắp các ngăn ắc quy ra trong quá trình sạc khi nạp với chu kỳ dòng điện lớn. Chính vì sự phiền phức này mà nhiều người hạn chế sử dụng ắc quy hở trong kích điện.

 

=> Xem thêm: Cách đọc hiểu các thông số ắc quy

2.4 Cách sạc bình acquy đấu song song

Việc đấu nối song song các bình ắc quy nhằm mục đích chính là gia tăng tổng dung lượng (Ah) của hệ thống trong khi vẫn duy trì mức điện áp không đổi, từ đó giúp kéo dài thời gian hoạt động của các thiết bị sử dụng. Khi cần sạc cho một hệ thống ắc quy được mắc song song, người dùng có thể lựa chọn giữa hai phương pháp chính.

Phương pháp thứ nhất là sạc riêng lẻ từng bình. Điều này đòi hỏi phải ngắt kết nối từng bình ra khỏi hệ thống, sau đó tiến hành sạc đầy cho mỗi bình một cách độc lập. Sau khi các bình đã được sạc đầy, điều quan trọng là cần chờ một khoảng thời gian để điện áp của chúng ổn định và trở nên tương đồng trước khi kết nối chúng trở lại vào hệ thống.

Phương pháp thứ hai là sạc đồng thời toàn bộ hệ thống. Cách này thường được coi là đơn giản hơn trong thao tác và có thể đóng góp vào việc kéo dài tuổi thọ của ắc quy nếu được thực hiện đúng kỹ thuật. Tuy nhiên, một lưu ý then chốt là phải luôn kiểm soát dòng sạc đi qua mỗi bình, đảm bảo rằng nó không vượt quá 1/10 dung lượng danh định của bình đó. Ví dụ, đối với hai bình 100Ah mắc song song, dòng sạc trên từng bình cần được giữ dưới mức 10A.

Nếu phát hiện sự chênh lệch đáng kể về dòng sạc giữa các bình, chẳng hạn một bình nhận 12A trong khi bình kia chỉ nhận 8A với cùng dung lượng 100Ah, điều này là không tốt và cần được khắc phục bằng cách giảm dòng nạp chung hoặc chuyển sang phương pháp sạc riêng lẻ cho từng bình để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

2.5 Cách sạc ắc quy mắc nối tiếp

Khi điện áp sử dụng từ 24V trở lên, các chuyên gia khuyến cáo nên mắc ắc quy nối tiếp. Hệ thống này thường được ứng dụng tại các nhà máy điện, trạm phân phối để điều khiển nhiệm vụ đóng, cắt điện. Trong quá trình sạc bình, người dùng cần lưu ý những vấn đề sau:

• Cách nạp tương tự với loại 12V, tuy nhiên thông số nạp sẽ được nhân gấp 2 lần.
• Dung lượng nạp điện của toàn bộ hệ thống chỉ lấy theo 1 ắc quy. Cụ thể hơn, 2 đầu ắc quy 12V 100A mắc nối tiếp nhau thì sẽ bằng 1 ắc quy 24V 100A. Dòng nạp lúc này chỉ bằng 1/10A, tức là 10A.
• Trong suốt quá trình nạp, người dùng cần đo điện áp trên mỗi ắc quy để xem có chênh lệch không. Trường hợp chênh lệch quá lớn thì cần chuyển sang nạp từng bình bằng bộ sạc ắc quy 12V.

3. Nguyên tắc an toàn khi sạc bình ắc quy

• Không nên sử dụng sạc nhanh khi sạc qua đêm vì nguy cơ cháy, nổ, hỏng pin do dòng điện cao. Bạn nên sạc giảm tốc độ dòng điện thấp và nên đặt thêm bình chữa cháy bên cạnh xe để đảm bảo an toàn.
• Cần chú ý dây khi sạc bình ắc quy, không được để cực âm và cực dương chạm hay nối với nhau
• Với cách sạch bình ắc quy nước, nên mở nắp trên trước khi sạc để tránh cháy nổ. Điều này là cần thiết để giải phóng hydro được tạo ra trong quá trình điện phân. Bạn có thể sử dụng đồng hồ VOM để theo dõi cường độ dòng điện sau khi bình đầy.
• Cách sạc bình ắc quy có thể sẽ ảnh hưởng đến thời gian sạc. Thường sẽ mất khoảng 3 giờ nếu sử dụng phương pháp sạc chậm, thời gian sẽ được rút ngắn nếu bạn dùng phương pháp sạc nhanh.
• Trước khi sạc, hãy kiểm tra tình trạng thực tế của ắc quy. Đèn báo có thể được sử dụng để xác định xem ắc quy đã đóng hay chưa. Khi đèn ắc quy xuất hiện màu đỏ, nó gần như đã hết. Ngược lại, nếu nó có màu xanh, thì bình đã đầy.
• Người dùng phải cẩn thận ngắt kết nối bộ sạc và chuyển sang chế độ sạc bảo dưỡng cẩn thận sau khi ắc quy đã được sạc đầy. Điều này sẽ cho phép pin sạc ở cường độ dòng điện thấp cho đến khi được sạc đầy thực sự. Tuy nhiên, chức năng này chỉ hoạt động với các bộ sạc chuyên dụng.
• Một số loại ắc quy phải được giám sát chặt chẽ quá trình sạc để duy trì sự an toàn, ngăn ngừa cháy, nổ, hư hỏng và các tình huống bất lợi khác.

4. Những lưu ý khi sạc bình ắc quy

Một vấn đề được nhiều người rất quan tâm khi mua ắc quy chính là ắc quy ô tô dùng được bao lâu. Để giúp tăng tuổi thọ của ắc quy, khi tiến hành sạc bình, các bạn cần chú ý đến một số yếu tố sau:

• Nhiệt độ bình trong quá trình sạc là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự an toàn và tuổi thọ của bình. Cần theo dõi và đo nhiệt độ bình ắc quy ít nhất 1 tiếng 1 lần dù đối với bộ sạc tự động hay không tự động. Nếu nhận thấy nhiệt độ vượt quá 40 độ C, ngay lập tức giảm nhanh dòng sạc xuống để giảm nhiệt độ bình.
• Riêng đối với bộ sạc bình ắc quy 12V không tự động, nhiều người chỉ cần thực hiện xong giai đoạn 1 là kết thúc quá trình sạc. Tuy nhiên, bạn vẫn nên thực hiện đầy đủ giai đoạn 2 để chắc chắn bình được sạc đầy.

5. Một số câu hỏi thường gặp về cách sạc acquy

5.1 Bình ắc quy 12V sạc bao lâu thì đầy?

Thời gian sạc bình 12V tùy thuộc vào dung lượng (Ah), dòng sạc (A) và mức cạn điện. Công thức tham khảo: Thời gian (giờ) = Dung lượng (Ah) / Dòng sạc (A), cộng thêm 1-2 giờ thực tế. Sạc tự động thường mất 8-12 tiếng.

Bình đầy khi điện áp trên 12.6V. Quan sát:

• Ắc quy nước: 6 hộc sủi bọt đều, dung dịch đạt chuẩn
• Ắc quy khô: “Mắt thần” màu xanh, bình hơi ấm.

5.3 Bình ắc quy mới có cần sạc không?

Bình ắc quy mới có cần sạc không? Khi bạn mua ắc quy ô tô, nó thường được sạc đủ để khởi động xe của bạn, đến khoảng 90% dung lượng hoặc lâu hơn. Không bắt buộc phải sạc pin ô tô trước lần sử dụng đầu tiên.

5.2 Làm sao biết ắc quy sắp hết điện?

Nhận biết sớm ắc quy sắp hết điện giúp bạn chủ động xử lý, tránh sự cố. Các dấu hiệu phổ biến gồm:

• Xe khởi động yếu/khó khăn
• Đèn pha, xi-nhan, đèn đồng hồ mờ hơn; còi kêu nhỏ.
• Mắt thần đổi màu (ắc quy khô), chuyển sang màu báo yếu (đỏ, trắng, vàng tùy loại).
• Vỏ ắc quy bị phồng, nứt, hoặc rò rỉ axit.
• Nhanh hết điện sau khi sạc.
• Điện áp thấp, đo khi không tải dưới 12.4V.

Tóm lại, cách sạc bình ắc quy có tác động lớn đến hiệu suất hoạt động và sự an toàn của ắc quy. Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này, đồng thời đảm bảo sạc bình đúng cách, hiệu quả. Nếu bạn vẫn lo lắng hay không chắc chắn về cách sạc ắc quy, hãy tìm đến các cơ sở dịch vụ về ắc quy như Ắc quy Gia Phát với số hotline 0921552266 để được hướng dẫn chi tiết hơn!