Củ đề xe máy hay còn gọi là mô tơ đề, có chức năng tạo ra sức kéo để kích hoạt hệ thống động cơ. Bộ phận này có độ bền khá tốt, ít hỏng vặt. Tuy nhiên do nhiều nguyên nhân khác nhau có thể là quá trình sử dụng sai cách hoặc ít bảo dưỡng xe dẫn đến hỏng củ đề. Để tìm ra nguyên nhân làm hỏng củ đề xe máy và cách khắc phục hiệu quả nhất hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Nội dung bài viết
1. Củ đề xe máy là gì?
Củ đề xe máy là một dạng mô tơ điện một chiều, có nhiệm vụ khởi động động cơ thông qua việc kéo thả và làm quay bánh răng giúp xe có thể khởi động một cách dễ dàng. Đối với dòng xe tay ga chỉ có mỗi củ đề có nhiệm vụ khởi động xe. Còn đối với dòng xe máy số ngoài củ đề sẽ có thêm cần đạp khởi động.
Củ đề thường có áp định mức là 12V và công suất dao động từ 800 - 1000 W. Ngoài ra, đối với một số dòng xe có sử dụng động cơ lớn thì mức tiêu thụ có thể lên đến 1.500W.
Cấu tạo của củ đề xe máy gồm hai bộ phận chính là cuộn cảm và động cơ, với các thành phần chi tiết bao gồm:
- Vỏ bọc: Có nhiệm vụ bảo vệ các chi tiết và linh kiện bên trong củ đề. Phía trên lớp vỏ có nam châm có tác dụng tạo từ trường để đảm bảo duy trì các đường sức từ trường.
- Mô tơ: Có nhiệm vụ tạo ra lực để kích hoạt động cơ đốt trong.
- Công tắc từ: Đây là điểm bắt đầu dòng điện chạy tới mô tơ, có chức năng đẩy và hút bánh răng để ăn khớp với bánh đà.
- Thanh chắn (Cầu dẫn động): Dẫn truyền chuyển động của công tắc từ đến bánh răng nhằm đảm bảo ăn khớp và nhả khớp với bánh đà.
- Bánh răng: Sau khi được đẩy vào ăn khớp và nhả khớp với bánh đà, nó sẽ tạo lực chuyển động cho hệ thống động cơ.
2. Dấu hiệu nhận biết hỏng củ đề xe máy
Dấu hiệu nhận biết hỏng củ đề xe máy rất dễ, cụ thể là một số dấu hiệu sau:
- Khi bấm nút đề xe và nghe tiếng tạch tạch từ rơ le trong khi củ đề không có tín hiệu.
- Xe khó khởi động hay trong quá trình lưu thông xe có hiện tượng chết máy nhiều lần.
- Sử dụng điện kích vào bình ắc quy để kiểm tra. Trường hợp bình yếu phải bổ sung thêm nước hoặc thay bình mới.
- Kiểm tra than đề có mòn và mô tơ có bị chập không.
3. Nguyên nhân và cách khắc phục hiện tượng hỏng củ đề xe máy
Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến hỏng củ đề xe máy bạn cần lưu ý:
3.1 Do han gỉ mối nối trong củ đề xe
Nguyên nhân: Đầu vào và đầu ra của bình ắc quy được làm bằng đồng hoặc nhôm nên sau một thời gian sử dụng có thể sẽ dẫn đến tình trạng bị han gỉ. Nếu mối nối bị oxi hóa khả năng truyền dẫn của vật liệu sẽ giảm đi đáng kể làm cho dòng điện cung cấp đến bộ đề không đủ để tạo ra mô men quay khiến xe không thể khởi động được.
Cách khắc phục: Với trường hợp này bạn cần thường xuyên kiểm tra và vệ sinh sạch các mối nối định kỳ, nhằm giúp củ đề hoạt động tốt.
3.2 Do bộ đề xe máy bị hỏng rơ le
Nguyên nhân: Rơ le là bộ phận có chức năng hút nhả để ăn khớp với vành răng khởi động của động cơ. Khi khởi động xe, nếu nghe thấy tiếng tách tách chứng tỏ rơ le đang có vấn đề. Nguyên nhân khiến rơ le hỏng có thể là do nguồn cấp điện cho cuộn hút khi đi qua rơ le không được ổn định, dẫn đến tình trạng hút nhả liên tục. Nếu để tình trạng này tiếp tục xảy ra lâu dần sẽ dẫn đến tình trạng trượt đề, vỡ răng dẫn đến hỏng củ đề
Cách khắc phục: Để khắc phục tình trạng này, bạn phải thường xuyên kiểm tra xe và ngay khi gặp phải dấu hiệu xe bị hỏng rơ le và nhanh chóng đến cửa hàng uy tín để được sửa chữa và thay mới.
3.3 Do bị mòn chổi than
Nguyên nhân: Bộ phận chổi than là một phần trong cấu tạo của củ đề, sau thời gian dài sử dụng chổi than sẽ bị hao mòn, nếu không được bảo dưỡng định kỳ, phần mạt do chổi than sinh ra sẽ bám chặt vào nam châm vĩnh cửu được dán cố định ở vỏ củ đề.
Nếu để lượng mạt than quá nhiều sẽ khiến các khe hở giữa rotor và stator giảm dần đi, đến một thời điểm nào đó, khe hở sẽ bị thu nhỏ lại và dẫn đến kẹt làm bong lớp nam châm của Stator khiến đề bị hỏng. Không những thế, nếu để lớp mạt than bám quá nhiều cũng sẽ khiến thiết bị hoạt động chập chờn và không ổn định làm xe máy hoạt động yếu hơn.
Cách khắc phục: Để bảo dưỡng xe tốt hơn, bạn nên đưa xe đi kiểm tra định kỳ hàng tháng và thường xuyên vệ sinh cũng như lau chùi các lớp bụi bám trên xe hạn chế tối đa tình trạng bám bẩn trên động cơ xe. Trong trường hợp chổi than bị bào mòn quá nhiều, bạn cần thay chổi than mới để củ đề xe có thể hoạt động ổn định.
3.4 Do xe bị vả đề
Nguyên nhân: Nếu tình trạng IC đánh lửa sớm sẽ dẫn đến tình trạng nổ ngược, tức là chiều quay của động cơ ngược với chiều quay của mô tơ củ đề khiến răng đề bị mẻ hoặc vỡ dẫn đến hư hỏng củ đề.
Dấu hiệu dễ nhận biết nhất của hiện tượng này chính là khi khởi động xe, bạn sẽ nghe thấy tiếng nổ xe phát ra rất to và chói tai.
Cách khắc phục: Khi gặp tình trạng này, bạn cũng nên đem xe đến trung tâm để bảo dưỡng và khắc phục tình trạng IC đánh lửa sớm, tránh để lâu ngày ảnh hưởng đến củ đề khiến bạn phải tốn kém cho việc thay củ đề mới.
4. Khi nào cần thay củ đề xe máy mới
Các dấu hiệu cho thấy bạn hỏng củ đề xe máy không thể sửa chữa và cần thay củ đề xe máy mới khi:
- Nếu nhấn công tắc đề xe và nghe tiếng tạch tạch phát ra từ rơ le, trong khi củ đề không có tín hiệu gì.
- Khi kiểm tra xe, củ đề với những lỗi hư hỏng nặng, không thể sửa chữa hoặc được đánh giả sau khi khắc phục sẽ không thể tiếp tục sử dụng lâu dài.
- Khi xảy ra tai nạn, xe bị va chạm mạnh cũng có thể gây ra những hư hỏng lớn đến củ đề nên việc thay mới cũng là rất cần thiết. Để xe đảm bảo hoạt động một cách ổn định và lâu dài.
5. Cách phòng tránh hỏng củ đề xe máy
Để phòng tránh, hạn chế tối đa các hư hỏng liên quan đến củ đề xe máy thì việc kiểm tra, bảo dưỡng là quan trọng nhất.
Bạn có thể áp dụng theo các cách sau để phòng tránh hỏng củ đề xe máy
- Tháo củ đề ra kiểm tra. Tra dầu mỡ vào các vị trí bạc đề, chổi than, bi cổ bóp để giúp các bộ phần này làm việc mượt hơn và chống mài mòn.
- Sau một thời gian sử dụng xe, bạn cần đánh bóng cổ góp có trơn, đánh sạch các cạnh chổi than để tránh củ đề bị kẹt hoặc vấp chổi than khi hoạt động.
- Khi bảo dưỡng củ đề ngâm dầu thì cần phải kiểm tra gioăng phớt, nhằm tránh tình trạng dầu động cơ tràn vào trong củ đề.
- Kiểm tra và thay mới bình ắc quy để đảm bảo không ảnh hưởng đến củ đề xe máy.
>> Có thể hữu ích với bạn:
- Hỏng xe máy: Tổng hợp những điều bạn cần biết
- Xe đề không nổ: Nguyên nhân và cách khắc phục đơn giản tại nhà
Một trong những nguyên nhân lớn nhất khiến hỏng củ đề xe máy có thể là do bình ắc quy đã cạn kiệt hoặc sắp hết, lúc này bạn nên thay mới bình để đảm bảo xe được hoạt động tốt nhất
Ắc quy Gia Phát là đơn vị cung cấp ắc quy chính hãng lớn nhất, phân phối trực tiếp các loại ắc quy từ hãng với số lượng lớn nên cho giá thành rẻ hơn nhiều so với các đơn vị khác trên thị trường. Với chính sách đảm bảo chất lượng sản phẩm cùng đội ngũ nhân viên dày dặn kinh nghiệm, sẵn sàng hỗ trợ bạn trong việc lựa chọn loại ắc quy tốt nhất và phù hợp nhất với nhu cầu thực tế.
Trên đây là những thông tin hữu ích dành cho bạn về việc khắc phục tình trạng hỏng củ đề xe máy.
